Roszczenia z umowy kredytu złotówkowego denominowanego we franku szwajcarskim Cz. 1

Roszczenia z umowy kredytu złotówkowego denominowanego we franku szwajcarskim Cz. 1

Przejdź do drugiej części artykułu KLIK

Celem cyklu artykułów jest przybliżenie zagadnień praw­nych i ekonomicznych związanych z umowami o kredy­ty złotówkowe hipoteczne indeksowane do CHF oraz poliso-lokatami, a w szczególności: – unieważnianie klauzuli walutowej z doświadczeń kredyto­biorcy, – umowa o kredyt indeksowany do CHF a klauzule niedo­zwolone, – podstawy prawne roszczeń przeciwko bankom, – społeczno ekonomiczna analiza instrumentu finansowego potocznie zwanego „kredytem frankowym” – postępowanie oddłużeniowe wobec konsumentów.

PRZEGLĄD PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

We wszystkich krajach europejskich z wyjątkiem Polski i Czech problem denominacji kredytów hipotecznych po kur­sie z dnia podpisania umowy kredytowej został rozwiązany na drodze ustawowej. Na Węgrzech trwają ostatnie prace nad ustawowym oddłużeniem kredytobiorców.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UE 0 KREDYTACH ZACIĄGANYCH W WALUCIE OBCEJ W KONTEKŚCIE NIEUCZCIWYCH WARUNKÓW UMOWNYCH

W czwartek, 30 Stycznia br., Trybunał Sprawiedliwości UE wydał oczekiwany przede wszystkim przez spłacających kre­dyty hipoteczne zaciągnięte w walutach obcych (zwłaszcza frankach szwajcarskich) wyrok w sprawie C-26/13 Arpad Kasler i Hajnalka Kaslerne Rabai v. OTP Jelzalogbank Zrt.W maju 2008 r. węgierskie małżeństwo zawarło z jednym z węgierskich banków umowę kredytu hipotecznego denominowanego w walucie obcej (frankach szwajcarskich, CHF).
Bank przyznał kredytobiorcom kredyt w wysoko­ści 14 400 000 forintów stanowiło równowartość ok. 46 867 EUR). Zgodnie z postanowieniami umowy, które miały standardowy charakter, ustalenie kwoty kredytu w CHF miało zostać dokonane według kursu kup­na tej waluty stosowanego przez bank w dniu uruchomienia finansowania. W efekcie tak ustalona kwota kredytu wynio­sła 94 240,84 CHF. Jednak, zgodnie z tą samą umową, wy­sokość należnych rat miesięcznych, wyrażona w HUF miała być określana po stosowanym przez bank kursie sprzedaży CHF obowiązującym w dniu poprzedzającym dzień wyma­galności raty. Kredytobiorcy zakwestionowali przed sądami węgierskimi ten warunek umowy, wskazując, że ma on na nieuczciwy charakter, ponieważ przez zastosowanie na potrzeby spłaty kredytu kursu innego niż ten, którym po­służono się przy jego udostępnieniu, przysparza bankowi jed­nostronnej i nieuzasadnionej korzyści (dodatkowej w stosunku do prowizji i oprocentowania). Węgierskie sądy rozpatrujące sprawę w pierwszej i drugiej in­stancji uwzględniły to powództwo.

Sąd odwoławczy stwierdził w szczególności, że w ramach transakcji kredytowej bank nie udostępniał swym klientom waluty obcej, a tylko uzależniał kwotę raty miesięcznej wyrażoną w HUF od bieżącego kursu CHF w celu dokonania indeksacji wysokości spłat kredytu uru­chomionego w HUF. Zdaniem sądu odwoławczego nie świad­czył na rzecz kredytobiorców żadnej usługi kupna czy sprzedaży waluty obcej, w związku z czym nie może stosować dla celów amortyzacji kredytu, jako wynagrodzenia za świad­czenie usługi wirtualnej, kursu wymiany innego, niż zastoso­wany przy uruchomieniu tego kredytu. Sąd ten uznał również, że przedmiotowy warunek umowy nie był ani jednoznaczny, ani zrozumiały, ponieważ sposób jego sformułowania nie po­zwalał na ustalenie, z jakich względów wprowadzono zróżni­cowanie w sposobie rozliczania kredytu w zależności od tego, czy chodziło o jego odblokowanie, czy o jego spłatę.

Zobacz również: pożyczka prywatna

Bank wniósł kasację od wyroku sądu drugiej instancji.Dyrektywa 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umo­wach konsumenckich stanowi, że nieuczciwe warunki w umo­wach zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami nie są dla tych ostatnich wiążące. Jednak, jeśli chodzi o wa­runki określające główny przedmiot umowy oraz relację ce­ny i wynagrodzenia do dostarczonych w zamian towarów lub usług, dyrektywa zezwala na wyłączenie tego rodzaju warun­ków z oceny ich nieuczciwego charakteru, o ile są wyrażone prostym i zrozumiałym językiem. Przepisy węgierskie imple­mentujące dyrektywę przewidują taki wyjątek.

W związku z tym Kuria (węgierski sąd najwyższy), rozpozna­jący kasację banku, zwrócił się do TS UE z kilkoma pytania­mi dotyczącymi interpretacji dyrektywy 93/13: – czy warunek dotyczący kursów wymiany stosowanych do wykonania umowy kredytu denominowanego w walucie obcej określa główny przedmiot umowy lub odnosi się do sto­sunku jakości towarów i usług do ich ceny; – czy zakwestionowany warunek można uznać za wyrażony prostym i zrozumiałym językiem, tak by mógł on zostać zwol­niony z dokonania oceny jego nieuczciwego charakteru na podstawie dyrektywy; – czy w sytuacji gdy umowa nie może dalej obowiązywać po wyłączeniu z niej nieuczciwego warunku, sąd krajowy jest uprawniony do zmiany lub uzupełnienia tego warunku.

Zobacz również: pożyczka

Trybunał przypomniał, że wyłączenie dokonywania oceny nieuczciwego charakteru warunków odnoszących się do określenia głównego przedmiotu umowy, podlega wykład­ni zawężającej i ma zastosowanie wyłącznie do warunków określających podstawowe świadczenia w ramach danej umowy. Do sądu krajowego należy ustalenie, czy zakwestio­nowany warunek umowny stanowi podstawowy element umowy zawartej przez kredytobiorców. Ponadto Trybunał wskazał, że ocena nieuczciwego charakteru tego rodzaju wa­runku nie może zostać wyłączona z tego powodu, że waru­nek rzekomo odnosi się do relacji ceny i wynagrodzenia do dostarczonych w zamian towarów lub usług. Warunek ogranicza się bowiem do określenia, w celu obliczenia rat kredytu, kursu wymiany między węgierskim forintem a fran­kiem szwajcarskim, nie przewiduje jednak świadczenia przez kredytodawcę usługi wymiany waluty. Tymczasem w braku takiej usługi ciężar finansowy wynikający z różnicy pomiędzy kursem sprzedaży i kursem kupna, który musi ponieść kre­dytobiorca, nie może zostać uznany za wynagrodzenie na­leżne w zamian za usługę.

Przejdź do drugiej części artykułu KLIK